Raport Progresi i Bashkimit Europian në fushën e mjedisit – Viti 2018
Posted by: Admini | Posted on: February 20, 2019
Kapitulli 27: Mjedisi dhe ndryshimet klimatike

BE nxit veprime të forta klimatike, zhvillim të qëndrueshëm dhe mbrojtje të mjedisit. Ligji i BE-së përmban dispozita që adresojnë ndryshimet klimatike, cilësinë e ujit dhe ajrit,menaxhimi i mbeturinave, mbrojtja e natyrës, ndotja industriale, kimikatet, zhurma dhe mbrojtja civile.
Shqipëria ka tregaur një nivel të përgatitjes në këtë fushë. Janë arritur disa përparime nga përafrimi i mëtejshëm i politikave dhe legjislacionit me acquis, veçanërisht përmes rishikimit të menaxhimit kombëtar për mbetjet. Megjithatë, nevojiten përpjekje të rëndësishme për zbatimin e objektivave.
Në vitin e ardhshëm, Shqipëria duhet në veçanti:
→ të sigurojë një buxhet të përshtatshëm, të finalizojë strategjinë ndërsektoriale mjedisore dhe forcimi i kapacitetit të monitorimit dhe raportimit të agjencisë së mjedisit;
→ të zhvillojë kuadrin ligjor, institucional dhe politik për ujin, dhe të përmirësojë proçesin e vlerësimit të ndikimit në mjedis, sidomos për ndërtimin e hidrocentraleve, galerive dhe minierave;
→ Fillimi i zbatimit të Marrëveshjes së Parisit dhe kontributit të Shqipërisë ndaj saj duke miratuar strategjinë kombëtare dhe legjislacionin mbi ndryshimet klimatike, si dhe politikat mbi energjinë dhe transportin.
Sa i përket çështjeve horizontale, përparimi i mëtejshëm është i nevojshëm për të arritur shtrirjen e plotë dhe zbatimin. Proçesi i vlerësimit të ndikimit në mjedis duhet të jetë i konsiderueshëm, i forcuar, sidomos në sektorët e hidrocentraleve dhe minierave. Janë lëshuar leje për ndërtimin e hidrocentraleve në zonat e mbrojtura dhe zonat turistike.
Nevojiten përpjekje të konsiderueshme për ta lidhur proëesin me standardet e BE-së. Direktiva mbi infrastruktura për informacionet hapësinore ende nuk është transpozuar. Shqipëria ka ndërmarrë disa hapa për të përmirësuar bashkëpunimin me organizatat e shoqërisë civile, por nevojitet më shumë punë të arrihet pjesëmarrja efektive e publikut dhe konsultimi në proçesin e vendimmarrjes sidomos në nivel lokal. Progresi i mëtejshëm është i nevojshëm për të arritur pajtueshmërinë e plotë me aspektet e mbetura ndërsektoriale të direktivave mbi përgjegjësinë mjedisore, krimeve mjedisore dhe inspektimit mjedisor. Mungesa e një kuadri ligjor dytësor për përgjegjësinë e lejeve mjedisore dhe kërkesat e papërshtatshme që rezultojnë duke penguar krijimin e një proçesi adekuat dhe vlerësimin e përgjegjësisë mjedisore në dëmtimin e mjedisit.
Nevojiten më shumë përpjekje për të harmonizuar më tej legjislacionin mbi cilësinë e ajrit me acquis.
Strategjia kombëtare për cilësinë e ajrit dhe ligji për cilësinë e ajrit të ambientit duhet te zbatohet siç duhet. Direktiva për cilësinë e ajrit dhe ambjentit të pastër për Europën ka qenë plotësisht transpozuar, por praktika aktuale e monitorimit të cilësisë së ajrit nuk është në përputhje me kërkesat e BE.
Shqipëria përgatiti një raport të parë të vlerësimit vjetor, të vlerësimit për periudhën janar-shtator 2017 bazuar në të dhënat e disponueshme të cilësisë së ajrit. Aksesi në internet i të dhënave, zbulimi i publikut dhe akreditimi i autoriteteve publike për të ndërmarrë monitorimin duhet të sigurohen.
Kuadri ligjor për menaxhimin e mbetjeve është përafruar pjesërisht. Strategjia kombëtare për menaxhimin e mbetjeve (duke mbuluar 2010-2025) është duke u rishikuar, por zbatimi mbetet në fazat fillestare. Puna e bërë në heqjen e mbeturinave ka sjellë objektet e trajtimit të mbeturinave më afër Standarteve të BE. Nevojiten përpjekje të mëtejshme për të mbyllur mbi 300 vendepozitime të papërshtatshme, përmirësimi i punës në grumbullimin dhe ndarjen në burim, si dhe riciklimin e tyre.
Instrumentet ekonomike për promovimin e riciklimit dhe parandalimin e prodhimit të mbetjeve mbeten të kufizuara.
Ndërtimi i një inceneratori në Elbasan ka filluar të veprojë vitin e kaluar dhe Shqipëria planifikon investimet e mëtejshme në incineratorë, por që paraqesin shqetësime në lidhje me pajtueshmërinë me parimet e BE,
pasi hedhja dhe djegia janë opsionet më pak të preferuara për menaxhimin e mbeturinave.
Për cilësinë e ujit, niveli i shtrirjes mbetet i pjesshëm. Një Agjenci Kombëtare për furnizimin me ujë, kanalizimet, kontratat e bazuara në performancë midis komunave dhe ndërmarrjet e ujësjellësit u krijuan. Përpjekje të mëtejshme nevojiten për të forcuar kapacitetet e ndërmarrjeve, nivelin qëndror dhe përmirësimin e skemës së subvencioneve. Më tutje progres është arritur në proçesin e licencimit për mbledhjen dhe trajtimin e ujërave të zeza.
Megjithatë, performanca dhe lidhjet me sistemet e ujërave të zeza duhet të përmirësohen. përpjekjet janë bërë për të luftuar lidhjet e paligjshme. Përgjegjësia për menaxhimin e burimeve ujore u transferua nga Ministria e Bujqësisë, në Ministrinë e Zhvillimit Rural dhe Administrimit të Ujit pranë Zyrës së Kryeministrit. Vetëm në një nga gjashtë pellgjet e lumenjve është hartuar plani i menaxhimit.
Ujërat Nëndetare / bregdetare të mbrojtura
Zonat janë të regjistruara. Është përgatitur strategjia e integruar e menaxhimit të burimeve ujore, por ende nuk është miratuar. Cilësia e ujit dhe sistemi i tij i monitorimit janë përmirësuar. Numri i impianteve operacionale të trajtimit të ujërave të zeza është rritur, por ndikimi i tyre është i kufizuar nga rrjetet e pazhvilluara dhe lidhjet familjare.
Raporti BE në adresën : https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/20180417-albania-report.pdf