Shebenik National Park
now browsing by tag
Monitoruesit e rinj
Në zbatim të projektit “Nxitja e lidhjes të komunitetit lokal për mbështetjen e menaxhimit të qëndrueshëm” mbështetur nga Programi Prespa Ohrid Nature Trust (PONT) AlbNatyra po organizon disa aktivitete që kanë të bëjnë me rritjen e monitorimit të zonës së mbrojtur “Parku Kombëtar Shebenik”. Grupi monitorimit nga komuniteti lokal u formua dhe u forcua si rezultat projekteve të mëparshme që AlbNatyra kishte me PONT dhe CEPF, por që këto vite ky grup ka dhënë rezultate të qenësishme në menaxhimin e qëndrueshëm të parkut, sidomos në mbrojtjen e ekosistemit pyjor nga zjarret dhe prerjet e paligjdhme. Vitet e fundit zjarret pothuajse nuk patën asnjë rrezik për pyjet parkut, falë vullnetarëve të këtij grupi të cilët bashkëpunuan ngushtësisht me stafin e Administratën e Zonave të Mbrojtura Elbasan.
Ndërkohë që AlbNatyra ka filluar të ngrejë edhe grupin “Monitoruesit e rinj” si një grup që do të shërbejë për të ardhmen. Edukimi i të rinjve për natyrën, për konservimin e natyrës, promovimin e mbrojtjes të zonave të mbrojtura, sidomos për speciet e rrezikuara do të na ndihmojë që të kemi një vazhdimësi të traditës që po përcojmë.
Në takime janë përfshirë kryesisht nxënës të shkollave të cilët janë në vitet e fundit të shkollës së mesme si psh në fshatin Zgosht, Dorëz dhe Hotolisht,të cilët janë shkolla që ndodhen brenda ose afër Parkut Kombëtar Shebenik.
Njohja e zonave të mbrojtura natyrore, mbrojtja dhe promovimi janë tema që po trajtohen, por kryesisht të rinjtë i angazhojmë në procesin e monitorimit, një process i cili është mjaft i rëndësishëm për identifikimin e problematikave, rreziqeve dhe kanosjet ndaj natyrës nga aktivitetet e paligjshme.
Monitorimi nëpërmjet kamerave kurth, dylbive, gjurmëve dhe provave të tjera janë aktivitete që po zhvillohen në natyrë. Monitorimi i jetës së egër është një nga tregusit kryesorë mbi cilësinë e ruajtjes të zonës së mbrojtur. Nga këto aktivitete vërejmë që të rinjtë janë aktivë dhe shprehin interes për pjesëmarrje vullnetare në procesin e monitorimit.
Vendosja e kamerave kurth u realizuan në preznencë dhe me pjesëmarrjen e të rinjve si edhe në bashkëpunim me punonjësit e Parkut Kombëtar Shebenik në disa shtigje ku mendohet se mund të përdoret nga kafshët e egra. Gjithashtu të rinjtë mësuan se si të merren rezultatet e kamerave kurth nëpërmjet kartave të memories.
Një tjetër praktikë e vyer ishte edhe njohja e kafshëve të egrave nëpërmjet gjurmëve,feceve, pendëve dhe zhurmave apo tingujve që ata ushtrojnë.
Stafi AlbNatyra është shumë i hapur dhe i angazhuar për të marrë opinone, propozime dhe komente mbi punën që është duke bërë në drejtim të promovimit të mbrojtjes së natyrës.
Zambaku Shqiptar / Lilium albanicum
🥀Zambaku shqiptar (Lilium albanicum) është bimë me bulb, me një 30-40 cm. Gjethet janë vizake, majëmprehta, me 7 nervura, gjysmë-pushtuese. Lulet janë të vetmuara, rrallë 2-3 dhe të varura. Tepalet janë ngjyrë të verdhë ari, pa njolla përsipër, të harkuara deri të spërveshura. Thekët janë shumë të dalë dhe të varur. Pjalmoret janë ngjyrë portokalli. Fenologjia perfshin muajt maj-korrik. Kjo bimë është endemike🥀
Përhapja Kjo bimë barishtore gjendet në kullota e livadhe subalpine dhe alpine, kryesisht në Parku Kombëtar Shebenik🏔️
Statusi Zambaku shqiptar është pjesë e Listës së Kuqe të Flores si lloj i rrezikuar (EN).
AlbNatyra në të ardhmen synon që të kryejë një studim dhe një hartëzim të shtrirjes të zambakut në territorin e Parkut Kombëtar Shebenik.
Nga një vëzhgim i rastësishëm është vërejtur që ky habitatet gjendet në vargmalin e Shebenikut dhe Mali i Mirakut në një lartësi mbi 2000 metra mbi nivelin e detit🏔️
Kujdesi ndaj ekosistemit natyror Shebenik nëpërmjet përdorimit racional dhe tradicional
AlbNatyra ka mbyllur projektin e tretë të mbështetur nga CEPF – Critical Ecosystem Partnership Fund, njëkohësisht dhe projekti i dytë në mbështetjen e biodiversitetit në kullotat alpine të parkut Kombëtar Shebenik.
Projekti ka arritur sukses të dukshëm në ruajtjen e biodiversitetit, zhvillimit socio-ekonomik, forcimit institucional dhe edukimit të komunitetit në Parkun Kombëtar të Shebenikut. Në bashkëpunim të ngushtë me AdZM Elbasan, projekti u përqendrua në mënyrë strategjike në përmirësimin e menaxhimit të kullotave alpine, veçanërisht në rajonin e Rrajcës të pa adresuar më parë, që ndodhet në pjesën juglindore të parkut. Këtu, vlen të përmendet prania pylli të vjetër të ahut 300-vjeçar, zonë e mbrojtur nga UNESCO, duke nxjerrë kështu në pah rëndësinë ekologjike të këtij zgjerimi të projektit.
Kjo nismë, duke shërbyer si vazhdimësi e projektit të mëparshëm, ruan një fokus thelbësor në nxitjen e praktikave të qëndrueshme dhe ruajtjen e biodiversitetit. Partneriteti me AdZM ka qenë vendimtar, i dukshëm në një marrëveshje të nënshkruar që përshkruan përgjegjësitë e ndërsjella, mbështetjen logjistike dhe angazhimin për ruajtjen e vlerave të biodiversitetit të parkut. Për sa i përket ndikimit të ruajtjes, projekti ka punuar drejt qëllimit të tij për të zgjeruar zonën nën kullotje të qëndrueshme të bagëtive nga 18% në 50% brenda pesë viteve. Në total parku ka 6760 ha kullota alpine, 610 ha është rreth 9 % që është përmirësuar falë mbështetjes së ofruar për barinjtë vendas. Kjo nismë përputhet me objektivin kryesor të dyfishimit të numrit të bagëtive në tre vitet e para.
Përfitimet socio-ekonomike janë të dukshme nëpërmjet angazhimit dhe mbështetjes së barinjve—Isa Allkja, Agush Hasa dhe Erion Biçaku—në mjetet alternative të jetesës, veçanërisht eko-turizmin. Një sesion trajnimi gjithëpërfshirës i udhëhequr nga eksperti Elton Caushi i pajisi këta barinj me informacionin për të shndërruar stanet tradicionale në bujtina miqësore me mjedisin. Duke parë përpara, projekti ka hedhur bazat për iniciativat e qëndrueshme të eko-turizmit. Trajnimi i barinjve dhe një vizitë e suksesshme në një sipërmarrje të ngjashme në Tragjas kanë dhënë njohuri praktike, duke nxitur entuziazmin për turizmin si një aktivitet ekonomik. Këta barinj fituan edhe kushte më të mira jetese duke i pajisur stanet e tyre me panele fotovoltaike dhe bateri, si dhe pajisje tualeti (wc dhe dushe).
Projekti rriti me sukses ndërgjegjësimin e komunitetit në lidhje me ruajtjen e bimëve endemike dhe biodiversitetit. Eksperti i kullotave alpine Hasan Deliu luajti një rol të rëndësishëm në seancat trajnuese, duke theksuar praktikat e përgjegjshme të grumbullimit të bimëve dhe rolin jetik të biodiversitetit në Parkun Kombëtar të Shebenikut. Si përmbledhje, projekti ka bërë hapa të rëndësishëm në dimensione të ndryshme, duke krijuar një bazë të fortë për qëndrueshmërinë e ardhshme të Parkut Kombëtar të Shebenikut, duke vazhduar në themelet e ndërtuara në projektin e parë. Qasja holistike që ndërthur ruajtjen, angazhimin e komunitetit dhe rritjen organizative e pozicionon projektin si një katalizator për ndryshime pozitive. Projektu u shtri edhe në arsimimin e brezit të ri me prezantime shkollore lidhur për rëndësinë e mbarështimin të bagëtive të imta si dhe vizita në terren. Në këto veprimtari morën pjesë 18 nxënës nga dy shkolla të qytetit të Librazhdit. Nisma synon të krijojë një kuptim të marrëdhënies simbiotike midis mbarështimit të blegtorisë, mbrojtjes së biodiversitetit dhe jetesës së qëndrueshme.
Gjithashtu, zbatimi i këtyre projekteve ka sjellë tek AlbNatyra një rritje të ndjeshme të kapaciteteve të saj. U zhvillua një plan strategjik 5-vjeçar dhe u miratuan vendimet kryesore, duke përfshirë ristrukturimin e bordit dhe tranzicionin e drejtimit të shoqatës. Përpjekjet në financat dhe burimet njerëzore janë duke u zhvilluar në mënyrë aktive, duke përmirësuar kuadrin e brendshëm të shoqatës.
Critical Ecosystem Partnership Fund – CEPF mbetet partneri ynë i mirë në mbrojtjen e biodiversitetit duke sjellë kështu projekte konkretë dhe gjithëpërfshirës në gamën e veprimtarisë për të arritut këtë objektiv dhe AlbNatyra shpreh mirënjohjen e saj për këtë mbështetje domethënëse.