Ariu i murrmë / ursus arctos

Është një nga gjitarët e mëdhenj të egër që gjendet në Shqipëri, një kafshë mishëngrënëse e familjes Ursidae me një trup të lartë deri në 1 m dhe me gajtësi 1,7-2.0 m, i mbuluat me qime të ashpëra me ngjyrë të kaftë në të errët dhe me peshë 180-200 kg. Femrën në Shqipëri e quajmë arushë. Habitati i tij është në pyje të përziera por gjendet edhe rreth fshatrave në shkurret mesdhetare, por edhe në zonat malore.Gjendet në Europë, në Azi dhe një pjesë të Afrikës  por më shumë në gjendet në zonën e Europës Qendrore ndërsa në Evropën perendimore thuasje janë zhdukur. Në Shqipëri gjendet më së shumti veri lindje dhe jug-lindje si dhe në pjesën qëndrore të saj. Në parkun kombëtar Shebenik gjendet pothuasje kudo, e vertetuar nëpërmjet kamerave kurth të vendosura nga stafi i parkut, por edhe nga gjurmët, fecet dhe gërvishjet e drunjve apo gurëve. Nuk ka një numër të saktë se sa është numri i tyre në hapsirën e parkut. Mosha mesatare e jetës të nëj ariu të murrmë shkon në 35-50 vjet, kur është i ri ushqehet e rrënjë,fara,fruta si psh lende, gorrica,mana ferre, boronicë, lule shtrydhe, qershi etj. Ariu pëlqen mizat e dheut po ashtu edhe mjaltin. Kur shkonë moshë të rritur bëhet dhe mishngrënës, ka patur raste kur soulmon edhe bagëtitë.Dëgjimin dhe nuhatjen e ka shumë të zhvilluar si instikte por të shikuarit e ka shumë të dobët. Zakonisht për tu ushqyer del gjatë natës dhe gjatë dimrit bie në gjumë të përkohshëm. Ciftëzimi kryehet në periudhën qershor-korrik dhe arusha lind 1 -3 këlyshë të cilët i mban për rreth dy vjet. Airu i Murrëm konsiderohet si specie e kërcënuar dhe mbrohet me ligj. Për parkun kombëtar por edhe rreth tij nevojitet një studim i mirëfilltë i popullatës të ariut të murrëm, për të parë gjendjen e tij, numrin dhe sipërfaqen e arealit të tyre.